Bôxit: "Các ý kiến đều đồng ý về chủ trương"

TTO - Sáng 13-6, trước lúc kết thúc phiên chấn vấn, nghị trường Quốc hội lại nóng lên với câu chuyện dài về dự án khai thác bôxit và những biến động ngoài ranh giới biển Đông. Phó Thủ tướng thường trực Nguyễn Sinh Hùng báo cáo: đã có những dấu hiệu khả quan sau suy giảm kinh tế...

Phó thủ tướng thường trực Chính phủ Nguyễn Sinh Hùng trình bày báo cáo giải trình và trả lời chất vấn chung về 5 nhóm vấn đề liên quan đến trách nhiệm điều hành chính phủ mà Quốc hội và cử tri cả nước đang quan tâm: về đánh giá tình hình, về chính sách kích thích kinh tế, các gói kích cầu, về nông nghiệp, nông dân, nông thôn và giảm nghèo, về các dự án bôxít Tây Nguyên và về việc chuẩn bị các giải pháp cho thời kỳ phát triển sau suy giảm.

Bôxit: "Các ý kiến đều đồng ý về chủ trương"

Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng điểm lại: Chủ trương thăm dò, khai thác, chế biến bô-xít là chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà nước ta từ hơn chục năm nay nhằm xây dựng ngành công nghiệp bôxit, alumin, nhôm phục vụ phát triển kinh tế - xã hội đất nước nói chung và góp phần phát triển kinh tế - xã hội Tây Nguyên nói riêng cả trước mắt và lâu dài.

Việt Nam có trữ lượng bôxit lớn, khoảng 5,5 tỷ tấn, tập trung chủ yếu ở các tỉnh Tây Nguyên. Nếu khai thác theo quy hoạch sẽ được trong 100 năm; nếu chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước có thể khai thác đến vài trăm năm năm. Chính phủ đã xây dựng Quy hoạch phân vùng thăm dò, khai thác, chế biến, sử dụng bôxít giai đoạn 2007 - 2015, có xét đến năm 2025.

Phó thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng cam kết: trong quy hoạch, Chính phủ đã quan tâm đến tất cả các yêu cầu về hiệu quả kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường sinh thái cũng như môi trường văn hóa, xã hội và hợp tác đầu tư với nước ngoài của các dự án, đặc biệt quan tâm bảo đảm quốc phòng, an ninh trên địa bàn Tây Nguyên. Khi có ý kiến của một số đồng chí lão thành cách mạng và nhà khoa học, Chính phủ đã tổ chức các cuộc hội nghị, hội thảo, tổng hợp các ý kiến một cách nghiêm túc, trung thực, minh bạch, trong sáng, cầu thị và có trách nhiệm, đúng pháp luật, đúng nguyên tắc và đã báo cáo xin ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính trị.

Phó Thủ tướng cho biết: Các dự án Tân Rai và Nhân Cơ do nước ta tự đầu tư, không liên doanh với nước ngoài. Việc thiết kế và xây dựng được thực hiện thông qua đấu thầu quốc tế công khai, đơn vị trúng thầu là một công ty Trung Quốc có uy tín. Tính đến ngày 1-6-2009, trên cả 2 dự án có 667 người lao động nước ngoài (gồm 4 công dân Úc và 663 công dân Trung Quốc) làm việc được quản lý theo pháp luật của Việt Nam. Số lao động này sau khi xây dựng xong, bàn giao nhà máy, chuyển giao công nghệ và quản lý vận hành cho phía Việt Nam, sẽ trở về nước.

Đồng thời với việc triển khai 2 dự án Tân Rai và Nhân Cơ, Chính phủ sẽ từng bước rút kinh nghiệm, tổng kết, bổ sung, hoàn chỉnh quy hoạch và kế hoạch cho giai đoạn tiếp theo.

Phó Thủ tướng giải thích: Theo các quy định hiện hành, Quốc hội không yêu cầu Chính phủ báo cáo về các quy hoạch.

Nêu câu hỏi chất vấn, ĐB Dương Trung Quốc (Đồng Nai) yêu cầu Phó thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng giải thích lại quan điểm khi cho rằng việc không đưa các dự án bôxit ra trình Quốc hội là lỗi do Quốc hội không yêu cầu? Ông Dương Trung Quốc nhắc lại ý kiến của nhiều ĐB đã phát biểu nhiều lần trước Quốc hội: Chính phủ cố ý chia nhỏ dự án để không phải trình Quốc hội, quan điểm của Phó Thủ tướng thế nào trước ý kiến này?

Phó thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng trả lời chất vấn: Việc quy hoạch nói chung được Quốc hội phân cấp Chính phủ quy hoạch ngành, vùng, lãnh thổ, trong đó có việc phân cấp cho địa phương phát triển kinh tế - xã hội. Khai thác bôxit là ngành kinh tế hẹp trong ngành công nghiệp thuộc thẩm quyền Chính phủ. "Tôi không dùng từ nào là đổ lỗi cho Quốc hội", Phó Thủ tướng nhấn giọng. Theo Phó Thủ tướng, dự án đầu tư khai thác bôxit là qui họach chung, khi thực hiện thì làm từng dự án một, qua 5 bước: khảo sát, thăm dò, lập dự án, khai thác và hoàn thổ như Bộ trưởng Công thương Vũ Huy Hoàng đã trình bày trong buổi chất vấn trước đó.

Đại biểu Dương Trung Quốc không bằng lòng với câu trả lời này. ĐB lặp lại: Phó Thủ tướng vẫn chưa trả lời thẳng vào câu hỏi tôi là có phải cắt nhỏ dự án để không phải trình Quốc hội hay không? Nếu nói là dự án độc lập, sắp tới khai thác xong sẽ vận chuyển bôxít bằng con đường nào, Quốc lộ 20 đã quá chật chội rồi. Nếu không có một giải pháp tổng thể thì làm sao thực hiện được một ý tưởng lớn như vậy?...

Phó thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng cho biết việc lập dự án bôxit Tây Nguyên đảm bảo tuân theo quy định của pháp luật. Mỗi dự án đều được xác định một nguyên tắc là chỉ có thể lập quy hoạch chung, trên cơ sở đó mà lập dự án, lên quy trình bảo đảm chất lượng dự án, bảo đảm các vấn đề liên quan đến môi trường, an ninh quốc phòng...

Một vấn đề khác mà ĐB Dương Trung Quốc chất vấn là vấn đề biển Đông. ĐB yêu cầu Phó Thủ tướng cho biết tình hình biển Đông hiện nay ra sao, nội dung báo cáo mà Chính phủ trình lên Liên Hiệp Quốc về vùng lãnh hải cụ thể như thế nào? ĐB thông tin rằng vấn đề này đang gây nhiều lo lắng cho cử tri, đặc biệt là bà con ngư dân.

Phó thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng cho biết: Việt Nam cơ bản đã giải quyết xong đường biên giới trên bộ ở phía Bắc và phía Tây. Việc giải quyết tốt vấn đề biên giới trên bộ theo đúng đường lối độc lập tự chủ và theo đúng pháp luật Việt Nam và quốc tế. Riêng về ranh giới trên biển thì Việt Nam đã bàn xong khu vực Vịnh Bắc Bộ, vùng còn lại vẫn còn đang tiếp tục hợp tác, đấu tranh trên cơ sở bảo vệ, giữ vững chủ quyền Việt Nam. Chính phủ cũng đã gửi báo cáo lên Liên Hiệp Quốc, công khai minh bạch với thế giới về pháp luật biển.

Kết thúc phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng cũng đặc biệt dành một khoảng thời gian để nhận xét về vấn đề thăm dò, khai thác và chế biến bôxit ở Tây nguyên.

Theo Chủ tịch Nguyễn Phú Trọng, vấn đề này rất lớn, nhạy cảm và được nhiều cử tri đại biểu quan tâm và tất cả các ý kiến đều đồng ý về chủ trương chứng tỏ có sự đồng thuận lớn. Nhiều đại biểu đã góp ý cho dự án về nhiều mặt: kinh tế, môi trường, an ninh, công nghệ, bản sắc văn hóa dân tộc... Chủ tịch Quốc hội nhận định các ý kiến đều có tính xây dựng, thể hiện tinh thần trách nhiệm cao và Chính phủ nên lắng nghe, cập nhật thông tin, sẵn sàng thay đổi nếu có sai sót để dự án có thể đi vào cuộc sống một cách hiệu quả nhất. Quốc hội sẽ tiếp tục giám sát dự án này trên cơ sở của sự đồng thuận và ủng hộ, "bảo đảm làm sao cùng Chính phủ, cùng với các cơ quan khác trong toàn hệ thống chính trị thúc đẩy thực hiện cho được chủ trương mang tính chiến lược rất quan trọng này".

Chủ tịch cũng nói thêm: trong góp ý không nên mơ hồ, tránh sự lợi dụng, kích động của nhiều thế lực sẽ làm hại đến sự đồng thuận trong Đảng, Chính phủ, nhân dân và ảnh hưởng xấu đến quan hệ ngoại giao.

P.VŨ - H.NHỰT

Nguồn:
http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=321328&ChannelID=3